Kanser tiroid

Kanser tiroid timbul akibat perubahan dalam DNA sel tiroid, yang membawa kepada pertumbuhan sel yang tidak terkawal. Walaupun punca sebenar masih tidak jelas, beberapa faktor menyumbang kepada perkembangannya:

• Faktor genetik: Mutasi genetik yang diwarisi, seperti dalam gen seperti RET atau BRAF, boleh meningkatkan risiko jenis kanser tiroid tertentu, terutamanya karsinoma tiroid medula (MTC).
• Pendedahan Sinaran: Pendedahan kepada tahap radiasi yang tinggi, terutamanya semasa zaman kanak-kanak atau akibat daripada rawatan perubatan tertentu seperti terapi sinaran untuk kanser kepala dan leher, meningkatkan risiko kanser tiroid. Ini diperhatikan selepas kemalangan nuklear seperti Chernobyl.
• Jantina dan Umur: Kanser tiroid lebih kerap berlaku pada wanita berbanding lelaki. Selain itu, risiko meningkat dengan usia, dengan kebanyakan kes didiagnosis antara umur 30 dan 60 tahun.
• Sejarah keluarga: Sejarah keluarga kanser tiroid atau keadaan genetik tertentu, seperti poliposis adenomatous keluarga (FAP) atau neoplasia endokrin berbilang jenis 2 (MEN2), boleh meningkatkan risiko.
• Kekurangan atau Lebihan Iodin: Di kawasan yang mengalami kekurangan atau lebihan iodin, mungkin terdapat peningkatan risiko jenis kanser tiroid tertentu, walaupun pautannya rumit dan tidak difahami sepenuhnya.
• Gaya Hidup dan Faktor Persekitaran: Faktor-faktor seperti obesiti, diet rendah buah-buahan dan sayur-sayuran, dan pendedahan kepada bahan pencemar alam sekitar tertentu mungkin menyumbang kepada risiko yang lebih tinggi, tetapi peranan khusus mereka dalam perkembangan kanser tiroid masih dalam siasatan.

Jenis-jenis Kanser Tiroid 

Kanser tiroid menjelma dalam pelbagai bentuk, masing-masing mempunyai ciri dan prognosis yang berbeza:

• Karsinoma Tiroid Papillary: Jenis ini adalah yang paling lazim, terdiri daripada kira-kira 80% daripada kanser tiroid. Secara amnya tumbuh perlahan, ia sering muncul sebagai benjolan di leher dan mempunyai prognosis yang menggalakkan. Karsinoma papillary biasanya merebak ke nodus limfa tetapi bertindak balas dengan baik terhadap rawatan.
• Karsinoma Tiroid Folikular: Kira-kira 15% daripada kes, karsinoma folikel cenderung merebak ke tapak yang jauh seperti paru-paru atau tulang. Ia lebih agresif daripada karsinoma papillary tetapi masih mempunyai prognosis yang agak baik.
• Karsinoma Tiroid Medullary: Berpunca daripada sel C tiroid, karsinoma medulla membentuk kira-kira 3-5% daripada kanser tiroid. Ia boleh menjadi keturunan atau sporadis dan cenderung merebak awal ke nodus limfa dan organ lain.
• Karsinoma Tiroid Anaplastik: Ini adalah jenis yang paling agresif dan jarang berlaku, hanya terdiri daripada 1-2% daripada kes. Karsinoma anaplastik tumbuh dengan cepat, sukar untuk dirawat, dan selalunya mempunyai prognosis yang buruk kerana sifatnya yang agresif.
• Limfoma Tiroid: Bentuk kanser tiroid yang jarang berlaku yang berasal dari sel sistem imun, limfoma muncul sebagai jisim yang membesar dengan cepat di leher dan memerlukan rawatan khusus seperti kemoterapi.

Prosedur untuk menguruskan kanser tiroid melibatkan beberapa langkah:

• Diagnosis: Ia bermula dengan pemeriksaan fizikal, ujian pengimejan seperti ultrasound, dan selalunya biopsi untuk mengesahkan sel-sel kanser dalam kelenjar tiroid.
• Pementasan: Menentukan tahap dan penyebaran kanser membantu dalam merancang rawatan. Ini mungkin melibatkan ujian darah, pengimejan (CT, MRI, imbasan PET), dan kadangkala biopsi lanjut.
• Pembedahan: Rawatan utama untuk kanser tiroid melibatkan pembedahan untuk membuang sebahagian (lobectomy) atau keseluruhan kelenjar tiroid (thyroidectomy). Nodus limfa di leher juga mungkin dikeluarkan jika kanser telah merebak.
• Terapi Iodin Radioaktif: Selepas pembedahan, iodin radioaktif boleh diberikan untuk memusnahkan sebarang baki tisu tiroid atau sel-sel kanser yang tidak dapat dibuang melalui pembedahan.
• Terapi Penggantian Hormon: Memandangkan tiroid mengawal metabolisme, terapi penggantian hormon tiroid adalah penting selepas pembedahan untuk mengekalkan fungsi badan.
• Terapi Sinaran Pancaran Luaran: Dalam kes di mana kanser berterusan atau merebak ke tisu lain, terapi sinaran pancaran luaran mungkin disyorkan untuk menyasarkan sel kanser.
• Kemoterapi atau Terapi Dadah Sasaran: Rawatan ini kurang biasa untuk kanser tiroid tetapi boleh digunakan dalam kes yang agresif atau lanjut.
• Penjagaan Susulan: Pemeriksaan berkala, ujian darah dan pengimejan membantu memantau sebarang kambuhan atau perkembangan baharu. Pelarasan kepada terapi penggantian hormon atau rawatan tambahan mungkin diperlukan.