Skolyoz, omurga deformitesi 10°'lik bir eğriyi aştığında ve "S" veya "C" şekline yol açtığında teşhis edilir. Çocuklarda ve ergenlerde daha sık teşhis edilse de yetişkinlerde devam edebilir veya hatta gelişebilir. Bu önemli bir soruyu gündeme getirir: Skolyozu yetişkin olarak düzeltebilir misiniz?
Cevap basit bir "evet" veya "hayır" kadar basit değildir. Yetişkinlerde skolyoz geleneksel anlamda tamamen tedavi edilemese de, onu etkili bir şekilde yönetmenin birçok yolu vardır. Doğru tedavi planıyla, skolyozlu yetişkinler semptomları azaltabilir, durumun kötüleşmesini önleyebilir ve aktif bir yaşam sürebilir.
Skolyoz nedir?
Normalde omurga önden veya arkadan bakıldığında düzdür. Ancak skolyozlu kişilerde omurga yana doğru eğilir. Bu, omurganın herhangi bir yerinde olabilir, ancak en sık torasik (orta sırt) veya lomber (alt sırt) bölgelerde görülür.
Skolyozun birkaç türü vardır:
İdiyopatik Skolyoz
Bu, bilinen bir neden olmadan ortaya çıkan en yaygın türdür. Genellikle ergenlik döneminde gelişir. Ayrıca, ortaya çıkma yaşına göre infantil (0-3 yaş), juvenil (4-9 yaş) veya ergen (iskelet olgunluğuna kadar 10 yaş) olarak kategorize edilebilir.
Doğuştan Skolyoz
Doğuştan gelen bir durumdur ve omurgadaki bir bozukluktan kaynaklanır.
Nöromüsküler Skolyoz
Bu tip, serebral palsi, kas distrofisi, omurilik travması veya spina bifida gibi nöromüsküler rahatsızlıkların bir sonucu olarak gelişir. Yaşamın ilerleyen dönemlerinde ortaya çıkabilir.
Dejeneratif Skolyoz
Bu skolyoz türü yetişkinlerde görülür ve genellikle omurgadaki yaşlanma veya aşınma ve yıpranmanın bir sonucudur. Yetişkinlerde skolyoz genellikle omurgadaki dejeneratif değişikliklerin bir sonucudur ve genellikle orta yaş veya sonrasında gelişir. Buna yetişkin dejeneratif skolyoz denir.
Yetişkinler ve Ergenlik Çağındaki Skolyoz
Yetişkinlerdeki skolyoz, çocuklardaki ve gençlerdeki durumdan önemli ölçüde farklıdır. Temel fark, yetişkinlerde omurganın büyümesini tamamlamış olması ve bu nedenle herhangi bir eğriliği düzeltmenin çok daha zor olmasıdır. Omurga çocuklarda hala büyümektedir, bu nedenle daha uyumludur ve genellikle destek veya ameliyat gibi tedavilere iyi yanıt verebilir.
Skolyoz ergenlik döneminde geliştiğinde amaç, çocuğun büyüme plakları kapanmadan önce eğrinin ilerlemesini durdurmak veya yavaşlatmaktır. Buna karşılık, yetişkin skolyozu, ağrı ve sertlik gibi semptomların zamanla kötüleşebileceği ilerleyici bir durum olma eğilimindedir.
Yetişkin skolyozu genellikle bacaklarda uyuşma veya güçsüzlük gibi sinir sorunları da dahil olmak üzere farklı komplikasyonlarla birlikte gelir. Bu komplikasyonlar, durumu yönetmeyi daha zor hale getirebilir.
Yetişkinlerde Skolyoz Nasıl Düzeltilir?
"Tedavi" terimi yetişkinlerdeki skolyoz konusunda yanıltıcı olabilir. Omurga tamamen geliştiğinde, eğriliğin tamamen "düzelmesinin" doğal olarak gerçekleşmesi olası değildir. Omurganın eğriliği kendiliğinden geçmez ve onu tamamen düzeltecek garantili bir tedavi yoktur.
Ancak, skolyozun geleneksel anlamda "tedavi edilememesi", yönetilemeyeceği anlamına gelmez. Uygun tedaviyle, skolyozlu birçok yetişkin semptomlarında ve yaşam kalitesinde önemli iyileşmeler yaşayabilir. Birincil amaç ağrıyı azaltmak, daha fazla omurga deformitesini önlemek ve omurganın işlevini mümkün olduğunca korumaktır.
Skolyozlu Yetişkinlerde Hangi Tedavi Seçenekleri Mevcuttur?
Yetişkin skolyozunun tedavisi eğrinin ne kadar şiddetli olduğuna, ağrının derecesine ve durumun başka sağlık sorunlarına neden olup olmadığına bağlıdır. Çoğu durumda, özellikle eğri hafif ila orta düzeydeyse, durum ameliyat olmadan yönetilebilir. Aşağıda bazı yaygın tedavi yöntemleri verilmiştir:
Fizik Tedavi
Fizik tedavi, skolyozla ilişkili ağrıya karşı ilk savunma hatlarından biridir. Bir fizik tedavi uzmanı, omurganızın etrafındaki kasları güçlendiren, duruşu iyileştiren ve esnekliği artıran kişiselleştirilmiş bir egzersiz programı geliştirmenize yardımcı olabilir. Bu egzersizler, daha iyi omurga sağlığını desteklerken ağrıyı ve sertliği azaltmayı amaçlar.
Fizik tedavi genellikle şunları içerir:
- Postürel eğitim: Omurganın doğru hizalanmasını öğreterek zorlanmayı önlemek ve ağrıyı azaltmak.
- Çekirdek güçlendirme egzersizleri: Bu egzersizler karın ve alt sırt çevresindeki kasları hedef alarak omurgaya daha iyi destek sağlar.
- Germe:Germe egzersizleri kaslardaki gerginliği gidermeye ve esnekliği artırmaya yardımcı olur.
Düzenli fizik tedavi, skolyozla ilişkili ağrı ve rahatsızlığı yönetmede etkili olabilir. Bazı durumlarda, semptomları uzak tutmak için gereken tek şey bu olabilir.
canlandırıcı
Destekleyici veya omurga desteği çocuklarda ve gençlerde skolyoz için yaygın bir tedavidir. Ancak yetişkinlerde, destekler genellikle eğriliği düzeltmek için kullanılmaz ancak ağrı kesici veya stabilizasyon için kullanılabilir. Eğer eğrilik hafif ila orta düzeydeyse omurgadaki baskıyı hafifletmek veya destek sağlamak için bir destek reçete edilebilir.
Destekler yetişkinlerde skolyoza şu şekilde yardımcı olabilir:
- Omurgaya ekstra destek sağlayarak kas ve eklemlere binen zorlanmayı azaltır.
- Günlük aktiviteler sırasında oluşan ağrı ve tutukluğun azaltılması.
Ancak, bir destek takmak genellikle kısa vadeli bir çözümdür ve kalıcı bir çözüm değildir. Genellikle daha büyük bir ağrı yönetimi stratejisinin parçası olarak kullanılır.
İlaçlar
Skolyozla ilişkili rahatsızlığı yönetmek için ağrı kesiciler yaygın olarak kullanılır. Hafif ağrılar için, ibuprofen veya asetaminofen gibi reçetesiz satılan iltihap giderici ilaçlar rahatlama sağlayabilir. Ağrı daha şiddetliyse, bir sağlık hizmeti sağlayıcısı daha güçlü ağrı kesiciler veya kas gevşeticiler reçete edebilir.
Bazı durumlarda, sinir sıkışması bir sorunsa, epidural steroid enjeksiyonları gibi tedaviler iltihabı azaltmaya ve ağrıyı hafifletmeye yardımcı olabilir. Bu tedaviler ağrıyı yönetmek için etkili olabilse de, genellikle uzun vadeli çözümler değildir ve diğer terapilerle birlikte kullanılmalıdır.
Cerrahi tedavi
Şiddetli skolyoz vakalarında, ameliyat en etkili seçenek olabilir. Ameliyat genellikle omurganın eğriliği 45-50 dereceden fazla olduğunda veya semptomlar günlük aktiviteleri önemli ölçüde etkilediğinde önerilir.
Yetişkin skolyozunun tedavisinde çeşitli cerrahi yöntemler kullanılabilir:
- Spinal Füzyon: Bu prosedür, omurgayı düzeltmeye yardımcı olan kemik greftleri veya metal çubuklar kullanılarak iki veya daha fazla omurun kaynaştırılmasını içerir. Bu ameliyat omurgayı sabitler ve daha fazla eğriliği önler.
- Dekompresyon Cerrahisi: Eğer eğrilik sinir sıkışmasına neden oluyorsa, sinirler üzerindeki baskıyı azaltmak ve fonksiyonu geri kazandırmak için dekompresyon cerrahisi gerekebilir.
Ameliyat önemli bir rahatlama sağlayabilir ve omurganın daha fazla bozulmasını önleyebilirken, riskler ve uzun bir iyileşme süreciyle birlikte gelir. Bu nedenle, genellikle yalnızca diğer tedavi seçenekleri araştırıldıktan sonra düşünülür.
Yaşam Tarzı Değişiklikleri
Sağlıklı bir yaşam tarzını sürdürmek skolyozu yönetmeye de yardımcı olabilir. Aktif kalmak ve düzenli egzersiz yapmak omurgayı destekleyen kasları güçlü tutabilir, bu da ağrıyı azaltır ve işlevi iyileştirir. Yüzme veya yürüme gibi düşük etkili aktiviteler özellikle faydalıdır.
Ayrıca, gün boyunca iyi bir duruş sergilemek sırtınızdaki gerginliği azaltabilir. Ergonomik sandalyeler, destekleyici şilteler ve doğru kaldırma tekniklerini kullanmak da rahatsızlığı en aza indirmeye yardımcı olabilir.
Alternatif Tedaviler
Skolyozlu bazı yetişkinler akupunktur, kiropraktik bakım veya masaj terapisi gibi alternatif tedavilerden rahatlama bulabilir. Bu tedaviler kas gerginliğini hafifletmeye, esnekliği artırmaya ve ağrıyı azaltmaya yardımcı olabilir. Bu tedavileri uygulamadan önce bir sağlık uzmanına danışmak ve durumunuz için uygun olduklarından emin olmak önemlidir.
Yetişkin Olarak Skolyozla Yaşamak
Skolyoz tedavi edilemese de, bu rahatsızlığa sahip yetişkinler doğru yaklaşımla bunu başarıyla yönetebilirler. Özel ihtiyaçlarınızı karşılayan bir tedavi planı bulmak için doktorunuzla yakın bir şekilde çalışmanız önemlidir. İster fizik tedavi, ister ilaç, ister ameliyat olsun, semptomları azaltmanın ve yaşam kalitenizi iyileştirmenin birçok yolu vardır.
Skolyozla yaşamak bazı ayarlamalar gerektirebilir, ancak uygun bakım ve yaşam tarzı değişiklikleriyle birçok yetişkin aktif, ağrısız bir yaşam sürebilir.
Sonuç olarak
Yetişkinlerde skolyoz geleneksel anlamda "tedavi edilebilir" olmayabilir, ancak kesinlikle etkili bir şekilde yönetilebilir. Skolyozlu yetişkinler ağrıyı hafifletmeye, omurga işlevini iyileştirmeye ve daha fazla ilerlemesini önlemeye odaklanarak yaşam kalitelerini artırabilirler. Doğru tedavi planı kişiden kişiye değişecektir, ancak doğru yaklaşımla, duruma rağmen tatmin edici, aktif bir yaşam sürmek mümkündür.
Skolyozla yaşayan bir yetişkinseniz, ihtiyaçlarınıza göre uyarlanmış bir tedavi planı geliştirmek için bir sağlık uzmanından tavsiye alın. Durumu yönetmenize ve hayatınız üzerindeki etkisini azaltmanıza yardımcı olacak birçok seçenek mevcuttur. Umarım makaleyi beğenmişsinizdir. Ziyaret ettiğiniz için teşekkürler Edhacare.com.